Wat als stedenbouwkundige Witteveen zijn zin had gekregen? Dan had Rotterdam er nu totaal anders uit gezien. Zijn ideeën over de wederopbouw van de stad na de Tweede Wereldoorlog waren wezenlijk anders dan het plan dat uiteindelijk is uitgevoerd. Deze zomer kun je in het Historisch Museum Rotterdam zien hoe de stad had kunnen worden.
De industriëlen die in Rotterdam veel invloed hadden, zagen niets in Witteveen's plannen om de stad in historische stijl weer op te bouwen. Ze spraken schamper van ‘Middelbrugsche geveltjes aan het Haringvliet'. En daarom werden zijn plannen vriendelijk – hij kreeg eervol ontslag – maar resoluut afgewezen. Witteveen's assistent Van Traa nam het werk over. Daarmee verschoof de aandacht van harmonie in architectuur naar economische belangen en ‘Het Nieuwe Bouwen.'
Het resultaat is vast ooit een keer heel mooi en vernieuwend geweest, maar de charme was er in de tijd dat ik opgroeide wel echt he-le-maal vanaf. In mijn herinneringen ziet het Rotterdam Centrum van de jaren ‘80 eruit als een postnucleaire nachtmerrie. Dat is nu weer helemaal anders. De tijd dat de wind altijd langs de kleurloze betonblokken en over kale open vlaktes floot, is gelukkig voorbij. Mijn geboortestad sprankelt en bruist op een manier die ik zelf nooit heb meegemaakt.
Ik ben erg benieuwd naar de maquette van ‘de ongebouwde stad' die in het Rotterdamse museum komt te staan. En mijn oprechte sympathie gaat uit naar deze Witteveen, die wilde redden wat er te redden viel, maar niet bestand was tegen zulk verpletterend vernieuwend elan.
Lees ook:Gluren bij de buren in Rotterdam
Lees ook:Woningcorporaties van De Vernieuwde Stad verdubbelen de inzet
Lees ook:Rotterdam gaat indikken, niet uitbreiden
Lees ook:Rotterdam maakt ruimte voor het water
Lees ook:IABR 2014 in Rotterdam: URBAN BY NATURE
Het Nieuwe Bouwen? Alles wat fout is aan Nederlands steden is terug te voeren op het Nieuwe Bouwen. Maar verder ben ik heel genuanceerd hoor.